Rechter legt steeds vaker ISD-maatregel op

MIDDELBURG - In Zeeland wordt steeds vaker de Maatregel Inrichting Stelselmatige Daders (ISD) opgelegd. Dat heeft volgens het Openbaar Ministerie (OM) niet te maken met een stijging van het aantal veelplegers, maar zijn rapportages verbeterd waardoor rechters de maatregel sneller opleggen.

Sinds 2004 hebben rechters de mogelijkheid om ISD op te leggen. De maatregel is bedoeld om personen die door het plegen van reeksen delicten veel criminaliteit en onveiligheid veroorzaken, van de straat te halen en in een gespecialiseerde inrichting te plaatsen zodat zij kunnen werken aan hun gedrag.

Eén van de criteria om de maatregel op te leggen is bijvoorbeeld wanneer de verdachte in de vijf jaar voorafgaand aan het hem nu ten laste gelegde feit tenminste drie keer onherroepelijk tot een straf of maatregel is veroordeeld en deze straffen dan wel maatregelen daadwerkelijk ten uitvoer zijn gelegd.

Afhankelijk van de motivatie van de ISD-veroordeelde wordt ofwel een motivatietraining dan wel een specifieke behandeling aangeboden. De behandeling houdt kort gezegd in: gedwongen opvang in een specifiek daartoe bestemde inrichting. Tijdens het verblijf wordt bijvoorbeeld gewerkt aan agressiebeheersing en cognitieve vaardigheden. Dit laatste houdt doorgaans in dat wordt geprobeerd de dader een objectievere kijk op de eigen gevoelens en waarnemingen te laten krijgen.

ISD heeft uiteindelijk namelijk tot doel gedragsverandering te weeg te brengen en tevens te zorgen voor recidivevermindering. “ISD wordt opgelegd wanneer bij een dader sprake is van een uitzichtloos patroon van vastzitten, vrijkomen en terugvallen. Kort gezegd: ISD wordt toegepast wanneer al het andere al geprobeerd is”, aldus Marco van Leeuwen, gebiedsofficier bij het Openbaar Ministerie.

Weer op straat
Van Leeuwen: “In beginsel is het doel natuurlijk om de veelpleger weer 'op de rails' te krijgen maar tegelijkertijd is er ook wel een bestraffend element. De persoon zit immers ook twee jaar vast. Wel mag iemand na verloop van tijd bij goed gedrag weer voorzichtig de straat weer op. Wanneer dat niet goed gaat, dan wordt iemand natuurlijk meteen weer vastgezet. Gaat het wel goed en is het traject afgerond, dan gaat iemand een uitgebreid nazorgtraject in.”

Volgens het OM zaten er vanuit Zeeland aan het begin van 2017 in totaal 11 personen in een ISD-traject. In het afgelopen jaar kwamen er daar zes bij. Zeeland heeft inmiddels relatief veel ISD'ers. Volgens Van Leeuwen komt dat niet doordat er hier meer veelplegers zijn. “Samen met de politie hebben we ingezet op het aanleveren van betere rapportages bij de rechtbank. Dat heeft effect gehad. Boven proberen we jongvolwassenen ook steeds eerder richting de ISD te krijgen omdat ze anders alleen maar steeds verder vastlopen”, aldus de officier.

Kosten
Mensen hoeven volgens Van Leeuwen overigens niet bang te zijn dat ISD alleen maar geld kost. “Gemiddeld gesproken heeft ISD een positief effect. Bovendien heeft onderzoek uitgewezen dat de kosten van ISD een schijntje zijn van wat de kosten zijn als een dader vrij rond blijft lopen zonder dat wordt gewerkt aan zijn of haar gedrag.”