Tien jaar na de watersnood in Limburg

MIDDELBURG - Tien jaar geleden werd Limburg voor het eerst getroffen door forse overstromingen. Drie leden van de Van Dixhoornbrigade uit Middelburg reisden spoorslags af naar het getroffen gebied. Het werd een ervaring die op de drie grote indruk zou maken.

Drie dagen lang waren ze volop in touw om mensen te evacueren met hun boot. Op kerstavond keerden ze, vol verhalen, terug naar Zeeland. „Het was niet verantwoord om nog langer te blijven, want we waren helemaal kapot“, zegt Leo Wolterman, precies tien jaar na dato.

Samen met Chris Simons en Peter-Kees Verbuys werd hij opgeroepen om hulp te verlenen in de overstroomde gebieden. Ze werden in eerste instantie gestationeerd in Baarlo. Daar kregen ze adressen mee waar ze mensen moesten ophalen die vast zaten in hun huizen.

De reddingbrigade heeft volop ervaring in het werk op het strand, maar de inzet in Limburg bleek daar niet mee te vergelijken. „Je moest tot de voordeur varen en vooral goed opletten om alle obstakels te ontwijken. Bovendien was het heel moeilijk om je te oriënteren, zeker ’s nachts, want we kenden geen enkele weg.“

Hoe goed ze ook waren getraind, op veel zaken waren ze niet voorbereid, zegt Wolterman. „Vooral het omgaan met mensen. We waren wel gewend om EHBO te doen, maar nu kregen we soms mensen in de boot die compleet hoteldebotel waren. Dan weet je niet wat je tegen hen moet zeggen. Sommige mensen waren heel ontredderd.“

De contrasten soms groot. Wolterman spreekt van een ’tweedeling’. Door de hoogteverschillen stonden straten tot de eerste verdieping onder water, terwijl even verderop alles droog bleef. Daar ging het leven vaak gewoon door, tot verbijstering van de Zeeuwse redders. „We gingen even in een snackbar snel wat eten, met onze pakken aan. Daar keken ze ons echt aan van: wat komen jullie hier doen?“

Mobiele telefoons waren destijds nog nauwelijks in zwang, zodat het lastig was om het thuisfront op de hoogte te houden. Daarom werd af en toe contact gehouden met een vast iemand in Zeeland, die vervolgens de rest informeerde. Het onderlinge contact tussen de hulpverleners verliep via portofoons.

Het verloop van de drie dagen zit tot in de kleinste details in Woltermans geheugen. „Het was ook echt fantastisch om te doen. Het is mooi dat we mensen echt hebben kunnen helpen.“

Nadat alles achter de rug was heeft de Van Dixhoornbrigade allerlei maatregelen genomen om nog beter voorbereid te zijn. Zo is er een vooralarm bij hoog water gekomen, zodat al vooraf duidelijk is welke leden beschikbaar zijn om eventueel te worden ingezet. Ook zijn er sindsdien regelmatig meerdaagse oefeningen en wordt er getraind op zaken zoals het vervoeren van mensen in een rolstoel.

Chaos
Begin 1995 was het opnieuw raak in Limburg en werd de brigade wederom ingezet, samen met een groot aantal Zeeuwse collegäs. De tweede keer was veel minder spannend, zegt Wolterman. „In 1993 was het een chaos en hadden we het gevoel echt te hebben geholpen. In 1995 was alles goed geregeld en werd er zelfs in ploegendiensten gewerkt. De rest van de brigade was wel dolgelukkig dat het weer gebeurde, want nu mochten zij ook een keer. Na 1993 was er toch een soort jaloezie, in positieve zin. Vergelijk het maar met een brandweerman die nooit heeft geblust en die op vakantie is als er een grote schuur afbrandt.“

De verrichtingen in 1993 en 1995 komen niet al te vaak meer ter sprake binnen de brigade. „We hebben nu een nieuwe generatie in de ploeg en dan proef je af en toe dat ze willen weten hoe het destijds was.“

De gebeurtenissen hebben vooral geleid tot meer waardering voor het werk van de reddingbrigade, heeft Wolterman gemerkt. De drie werden na terugkomst geëerd door de commissaris van de koningin en er kwam geld voor nieuwe boten. „We hebben bewezen dat we er waren toen het nodig was.“